KHÁI NIỆM VỀ CƠ VÀ HÌNH ẢNH 3D MỘT SỐ NHÓM CƠ

Trong Trị Liệu Cột Sống & Dưỡng Sinh Đông Y, việc vận động và thư giãn cơ đúng cách có thể giúp cải thiện tuần hoàn, giảm đau, điều chỉnh tư thế và hỗ trợ phục hồi chức năng, nâng cao sức khỏe đẩy lui bệnh tật.

Cơ là gì ?

Cơ ( hay còn gọi là cơ bắp ) là một loại mô trong cơ thể được cấu tạo từ các sợi cơ ( sợi protein actin và myosin ) có khả năng co giãn và tạo ra lực để giúp cơ thể con người vận động. Cơ chiếm khoảng 40-50% trọng lượng cơ thể và có vai trò quan trọng trong chuyển động, duy trì tư thế, bảo vệ cơ quan nội tạng và tham gia vào quá trình trao đổi chất…

Để bộ xương nâng đỡ cơ thể và vận động được, cơ thể cần tới hơn 700 cái cơ nối xương này với xương kia. Các cơ có một nhiệm vụ duy nhất là kéo vào để tạo hoạt động cho khớp xương mà nó đảm nhận. Hai đầu của một bó cơ ( vùng màu trắng ) được gắn vào xương. Đầu gắn vào xương cố định gọi là ” nguyên ủy “, đầu bám vào xương thứ hai gọi là ” bám tận “.

Hai vùng đầu cơ này là gân nên nó không còn sự đàn hồi nữa vì vậy những khu vực này rất hay bị bám vôi. Nó là nguyên nhân làm cho cơ bị thiếu máu nuôi dưỡng gây cứng cơ, co cơ, làm cơ thể bị hạn chế vận động và đau nhức.

Để cơ thể bớt đau nhức thường xuyên xoa bóp, mát xa, các động tác kéo dãn cơ, ( căng cơ ) tác động vào các vùng nguyên ủy và bám tận này để máu được lưu thông tốt đi vào cung cấp dinh dưỡng cho các tế bào cơ.

>>> Khóa học Nắn Chỉnh Cột Sống trị liệu cơ xương khớp

Phân loại các loại cơ trong cơ thể

Cơ thể người có ba loại cơ chính : cơ trơn, cơ tim và cơ vân

💪 Cơ vân ( cơ xương ) : Là hệ cơ chủ yếu của cơ thể. Cơ bám vào xương qua gân và giúp cơ thể cử động theo ý muốn ( tức là bạn có thể điều khiển chúng, ví dụ như gập tay, duỗi chân, chạy, nhảy, nâng đồ vật, cử động tay chân…), co rút nhanh. Có dạng vân ngang khi nhìn dưới kính hiển vi.

💓 Cơ tim

Là loại cơ đặc biệt chỉ có ở tim, có đặc điểm của cả cơ vân và cơ trơn giúp tim co bóp liên tục để bơm máu đi khắp cơ thể. Hoạt động không theo ý muốn ( tim đập tự động, không cần điều khiển ).

〽️ Cơ trơn

Có trong thành các cơ quan nội tạng như dạ dày, ruột, mạch máu, phổi…Không có vân ngang, co rút chậm hoạt động tự động theo hệ thần kinh tự chủ ( không thể kiểm soát theo ý muốn được ). Giúp điều chỉnh các chức năng như tiêu hóa, tuần hoàn máu, hô hấp…

Chức năng của Cơ trong cơ thể

Các động tác phối hợp đa dạng, nhịp nhàng có được là nhờ các cơ vùng hoạt động theo nhóm. Ví dụ, các nhóm cơ gấp một khớp nối sẽ tương tác và vận động ngược chiều với các cơ làm duỗi khớp đó. Hai nhóm cơ như vậy được gọi là đối vận với nhau. Cơ nhị đầu vào cơ tam đầu là những cơ chính trong các nhóm cơ đối vận nhau giúp gấp và duỗi khớp khuỷu tay.

>>> Cách hiệu quả để giải phóng cơ bắp bị tắc nghẽn

Các nhóm cơ chức năng chính khác gồm các cơ tứ đầu đuôi – giúp duỗi khớp gối và gấp đùi – cùng các cơ khoeo – có nhiệm vụ gấp gối và duỗi đùi. Mỗi cơ trong nhóm tứ đầu đuôi và ba cơ gân khoeo hoạt động tương đối khác nhau để đảm bảo một độ xoay nhất định theo cả hai hướng.

✔️ Tạo ra chuyển động giúp cơ thể vận động 

Các cơ xương co giãn giúp cơ thể di chuyển và thực hiện các động tác như ( đi, chạy, nhảy, nâng đồ vật, cầm nắm…). Cơ hoạt động nhờ sự phối hợp với hệ thần kinh với xương và khớp để tạo ra chuyển động linh hoạt, phức tạp.

✔️ Duy trì tư thế và sự ổn định 

Các nhóm cơ như cơ lưng, cơ bụng phối hợp hỗ trợ giữ thăng bằng cơ thể đứng thẳng, ngồi đúng tư thế giúp duy trì sự ổn định của cột sống, tránh cong vẹo.

✔️ Bảo vệ các cơ quan nội tạng 

Cơ ở bụng, ngực giúp che chắn và bảo vệ nội tạng :  tim, phổi, dạ dày, gan khỏi va chạm và tổn thương. Cơ giúp hấp thụ lực và giảm tác động khi bị va đập mạnh.

✔️  Hỗ trợ hệ hô hấp, tuần hoàn lưu thông máu và dịch trong cơ thể 

Cơ tim giúp bơm máu đi khắp cơ thể. Cơ trơn trong thành mạch máu giúp điều chỉnh huyết áp, kiểm soát huyết áp và lưu thông hoàn máu. Cơ hoành và cơ liên sườn giúp mở rộng và thu nhỏ lồng ngực để hít vào, thở ra, duy trì nhịp thở ổn định.

✔️ Tham gia hỗ trợ hệ tiêu hóa 

Cơ trơn trong dạ dày và ruột giúp co bóp và tiêu hóa thức ăn. Đẩy thức ăn qua thực quản và loại bỏ chất thải qua hệ tiêu hóa. Cơ bàng quang và cơ hậu môn kiểm soát việc tiểu tiện và đại tiện

✔️ Sản sinh nhiệt và điều hòa nhiệt độ cơ thể 

Khi cơ co rút lại (ví dụ: vận động tập thể dục), cơ sinh nhiệt giúp giữ ấm cơ thể. Khi trời lạnh, cơ co lại ( run rẩy ) để tạo nhiệt giúp làm ấm cơ thể duy trì thân nhiệt ổn định.

✔️ Tham gia vào biểu cảm khuôn mặt và giúp thể hiện cảm xúc 😊

Cơ mặt tạo biểu cảm đa dạng giúp thể hiện cảm xúc như cười, nhăn mặt, cau mày…Có khoảng 43 cơ mặt giúp con người bộc lộ hơn 7.000 biểu cảm khác nhau.

✔️ Dự trữ năng lượng cho cơ thể hoạt động

Cơ có thể lưu trữ glycogen ( dạng dự trữ của glucose ) để cung cấp năng lượng khi cần. Khi cơ thể thiếu năng lượng, cơ có thể phân giải protein để tạo ra và cung cấp năng lượng cho cơ thể.

Cách thức hoạt động của Cơ

Cơ gồm vô số các sợi cơ bó lại với nhau, tất cả được xếp theo chiều dọc và song song với nhau. Mỗi sợi cơ, với khả năng co rút, là thành phần cơ bản tạo nên sự co rút của cơ. Các sợi cơ không thể nào chỉ co lại một ít mà chúng co theo kiểu ” tất cả hoặc không có gì “, tức là chỉ có hai khả năng : hoặc không co hoặc co hết mức.

Các sợi cơ khác nhau sẽ phản ứng khác nhau đối với các xung động được truyền từ thần kinh vận động. Một số sợi cơ có ngưỡng đắp ứng thấp, có nghĩa là chúng sẽ co ngay cả khi kích thích từ thần kinh vận động ở tần số rất thấp.
Các sợi cơ khác kém nhạy cảm hơn thì cần phải có sự kích thích ở tần số cao hơn, gọi là nhóm cơ có ngưỡng đáp ứng cao.

>>> Tìm hiểu Khóa học trị liệu Cơ Xương Khớp hiệu quả cao

Một cơ được cấu tạo bởi những sợi cơ có ngưỡng khác nhau. Sự khác biệt này giúp cho cơ có thể co thắt khi tiếp nhận kích thích bất kỳ tần số nào từ thấp đến cao, nhờ đó vận động cơ co thắt diễn ra nhịp nhàng và tăng dần bởi số lượng sợi cơ hoạt động sẽ tăng lên theo tần số thích của thần kinh vận động.

Hệ thần kinh trung ương

Não bộ và tủy sống hình thành nên hệ thần kinh trung ương là bộ máy kiểm soát mọi hoạt động và bộ phận của cơ thể, cả không ý thức ( tiêu hoá,… ) lẫn có ý thức, như các hoạt động cơ xương. Cơ được nối với hệ thần kinh trung ương nhờ hai loại sợi thần kinh :

+  Thần kinh vận động : các sợi này mang xung động thần kinh từ hệ thần kinh trung ương để làm co cơ

+  Thần kinh cảm giác : mang xung động thần kinh từ các cơ quan cảm nhận ở cơ đến hệ thần kinh trung ương.

Các cơ quan cảm nhận ở cơ, được gọi là thể hình thoi bởi hình dạng của chúng, liên tục cung cấp thông tin về trạng thái co cơ và bất kỳ sự thay đổi nào trong trạng thái này. Các gân cơ cũng có cơ quan cảm nhận làm nhiệm vụ thông báo về bộ não mức độ lực kéo tác dụng lên nó khi các cơ co.

Hoạt động của cơ bắp

Các cơ bắp có ảnh hưởng lên xương, và hai cấu trúc này hình thành nên một hệ thống đòn bẩy hết sức phức tạp. Mọi cơ thường được gắn vào xương ở hai bên khớp nối nhờ vào các sợi gân. Mỗi khi có cơ co, các khớp nối trở thành trục tạo ra những động giữa các xương.

Cơ không thể tự thân vận động được, mà còn phụ thuộc vào nhiều mô khác, như mạc cơ chẳng hạn. Cấu trúc này không chỉ che chở bên ngoài mà còn thâm nhập vào tận bên trong các cơ, kết nối các bó cơ và dẫn dây thần kinh và mao mạch ( tên gọi mạch máu nhỏ ) sâu vào trong mô cơ.

>>> Xem thêm : Một số dụng cụ hỗ trợ Giải Cơ hiệu quả 

Tất cả các bộ phận trong cơ thể đều phải có mô liên kết để nâng đỡ và kết nối thành phần lại với nhau. Chính mô liên kết tạo nên bộ khung nâng đỡ cho mạng lưới dày đặc các mao mạch, dây thần kinh và mạch bạch huyết – những thành phần thiết yếu của hệ cơ.

Mô liên kết còn tạo ra bề mặt cực trơn để giúp các cơ trượt lên nhau trong điều kiện hầu như không có ma sát. Khi các đặc tính này của mô liên kết bị thay đổi, hiện tượng đau do sơ dính sẽ xảy ra.

Cơ ở trạng thái nghỉ

Các cơ chỉ có thể co mà không chủ động giãn được. Khi một cơ ngừng co nó sẽ trở lại trạng thái nghỉ ngơi ban đầu nhờ các cơ đối vật còn lại. Ngay cả trong lúc nghỉ ngơi hoàn toàn, một tỷ lệ nhỏ các sợi cơ vẫn duy trì trạng thái có thắt.

Các sợi cơ này giúp tạo ra trương lực cơ, phụ thuộc vào sự kích thích liên tục với tần số thấp, xuất phát từ não chuyển xuống các dây thần kinh vận động. Tuy nhiên, kích thích này chỉ đủ để các sợi cơ có ngưỡng đáp ứng thấp nhất co lại. Bất kỳ rối loạn trương lực cơ nào cũng có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến chức năng cơ.

Trương lực yếu sẽ làm cơ bị nhão khiến cho một phần lực có được do cơ co thay vì tạo ra cử động lại được dùng để làm cho cơ bất chùng. Trong khi đó, trương lực cơ tăng sẽ khiến não hiểu nhầm là cơ đang co, sinh ra ức chế khả năng co của các cơ đối vận, về lâu dài sẽ làm chúng yếu đi.

Kết luận : Theo Y Cốt Liên Khoa việc hiểu về Cơ có rất nhiều tác dụng quan trọng bởi việc vận động và thư giãn cơ đúng cách có thể giúp cải thiện tuần hoàn, giảm đau, điều chỉnh tư thế và hỗ trợ phục hồi chức năng. Đặc biệt trong lĩnh vực Trị Liệu Cột Sống & Dưỡng Sinh Đông Y.

>>> Xem thêm : Bí mật nút thắt cơ ( Trigger Point )

Bởi khi biết vị trí, chức năng của từng nhóm cơ, có thể tác động chính xác tăng hiệu quả của kỹ thuật trị liệu như : Xoa Bóp, Bấm Huyệt, Nắn Chỉnh Cột Sống… giúp giải phóng căng cơ làm giảm áp lực lên cơ – xương – khớp và hệ thần kinh, kích thích lưu thông khí huyết. Ngoài ra hiểu về cơ còn giúp duy trì sự dẻo dai, linh hoạt, nâng cao chất lượng luyện tập, phòng ngừa lão hóa và tăng cường sức khỏe tổng thể !!!

Giới thiệu về một số nhóm cơ và tên gọi :

 

 

Để chữa các bệnh lý liên quan đến vận động Cơ Xương Khớp – Thần Kinh Cột Sống thì chúng ta cần phải biết về vị trí, tính chất và chức năng của các loại Cơ….